Glasmakersambacht

Kristaldal (Crystal Valley) 

Glazen stenen uit het Boheemse Paradijs, kristallen kroonluchters die wereldwijd worden geëxporteerd, juweliers en glasmakers – dat is Křišťálové údolí (Kristaldal) van de regio Liberec. De productie van glas en juwelen kenmerken de regio door de eeuwen heen. De nog steeds levende traditie van de productie zelf verschilt niet veel van de productie honderd jaar geleden. Het Kristaldal verbindt de glas- bijouterie- en juwelierskunst tot één geheel. Aan dit unieke project nemen meer dan 40 bedrijven, musea en scholen deel. De bezoekers kunnen op deze manier een kijkje nemen in de wereld van de werkplaatsen van de glasmakers, bijvoorbeeld in de glasfabrieken in  Lindava of Harrachov, en kennis nemen met de traditionele productie van luchters, versiering voor de kerstboom, glazen en sieraden. Op hun komst wachten drukke werkplaatsen, glasblazerijen en fascinerende verhalen daterend uit de verre geschiedenis van de regio.

Concreet in de regio Jablonec kunnen de toeristen de fabrieken voor het persen van parels bezoeken of verliefd raken op de regionale befaamde bijouterie. In de stad Nový Bor kunnen zij getuige zijn, hoe dagelijks tienduizenden stuks tafelglas worden vervaardigd. Niet ver van hier ontstaan gigantische verlichtingsobjecten en luchters voor de meest befaamde en imposante hotels, paleizen, en zelfs schepen. Fijne en fragiele kerstboomversiering komt tot leven in Poniklá op de hellingen van het Reuzengebergte. Andere werkplaatsen van juweliers en ovenmakers verbergen zich in het Boheemse Paradijs. Železný Brod is integendeel beroemd geworden door glazen figuurtjes. Het merendeel van de lokale producten word uiteindelijk geëxporteerd naar alle windstreken. De kunst van onze meesters kunt u echter alleen hier bewonderen. 

Pačinek Glass  

Juist in Kunratice u Cvikova in de werkplaats van Jiří Pačinek kunnen bezoekers zien hoe het glas danst onder de handen van de meesters van het vak. Jiří Pačinek behoort tot de belangrijke glaskunstenaars. zelfs op wereldniveau. Langjarige ervaring en de mogelijkheid om met de grootste kunstenaars, architecten en ontwerpers van zijn tijd samen te werken inspireerden hem tot de oprichting van zijn eigen kunstenaarsmerk Pačinek Glass, dat vandaag een belangrijke speler is op het wereldtoneel van kunstwerken gemaakt van glas. De glasfabriek zelf werd feestelijk geopend in 2015 en lokt sindsdien glaskunstenaars uit de hele wereld van de liefhebbers van het glasambacht om een kijkje te nemen tijdens het handwerk van de meesterlijke glaswerkers en dieper door te dringen tot de geheimen van de traditionele glasblazerskunst.

Bij de bezichtiging van de glasfabriek wordt ook de glasblazerij bezocht, waar de meester Pačinek zelf aan het werk is en zijn kunst laat zien. Ook wordt er een kijkje genomen in de de slijperijen en de ruimte waar de producten worden verkocht. Een van de grootste trekpleisters is echter de magische Skleněná zahrada (Glazen tuin), waar je tussen glazen planten een wandeling kunt maken. Hier staat de glazen bloemenwinkel Zahrada Pačinek, waar je een glazen bloem kunt kopen. In het nieuw gebouwde Sklářský dvorek ('Glasblazersbinnenhofje') kun je genieten van een mooi uitzicht op de tuin en de glasfabriek. Bij het cafeteria bevindt zich een kleine buitenoven waar een glasblazer iedereen graag de mogelijkheid biedt om zelf uit het blazen te proberen. Het toppunt van de excursie is eenduidig de bezichtiging van de Křišťálový chrám (Kristallen kerk) met een unieke galerie en een permanente tentoonstelling van de glaskunst. 

Lasvit - Skleněný a Černý dům  (het Glazen en Zwarte Huis)  

Tweehonderd jaar geleden woonden in de blokhutten op het Palacký-plein in Nový Bor meesters van het glasambacht. De Tsjechische vennootschap van glasmakers en ontwerpers Lasvit renoveerde de historische huizen en verplaatste hiernaar in 2019 haar zetel. Ook twee moderne nieuwe gebouwen maken deel uit van het complex - Černý dům (Zwarte huis) en Skleněný dům (Glazen huis) – metaforen van het donker en het licht. Dit van glas gemaakte huis dat zichtbaar is van veraf vanuit de straat, is bedekt met dakpannen die geïnspireerd zijn door de traditionele leien bedekking. Lasvit ontwikkelde deze gevel met het doel dat deze verwijst naar de regionale tradities, maar tegelijkertijd moderne trends doorzet.

Volgens de oprichter van het bedrijf Leon Jakimič moet het glazen huis in de stad dienen als een unieke lamp en een teken zijn voor de vernieuwing en het nieuwe bewustzijn van het glasmakersvak in de regio. Deel van het complex maken ook twee blokhutten uit, die door de glasmakers gebruikt werden tot het einde van de 18e eeuw. Aan het begin van de 19e eeuw werkte in één van de huizen een glasmanufactuur en na de oorlog zetelde hier een glasmakersschool en een slijperij. Lasvit heeft beide als monument beschermde gebouwen gereconstrueerd en verplaatste hiernaar in 2019 enkele afdelingen van het bedrijf inclusief de directie.

Lasvit AJETO  

Het idee om in Lindava u Nového Boru een glasfabriek op te richten is het resultaat van een ontmoeting tussen de architect en kunstenaar Bořek Šípek en de glasblazer Petr Novotný. Zij bouwden de glasfabriek aan het begin van de jaren negentig. Deze werd feestelijk geopend bij de gelegenheid van het Internationale Glasblazerssymposium (IGS). Aan deze actie nemen om de drie jaar wereldberoemde ontwerpers, architecten en glasmakers deel, om aan de zijde van de meesters van het glasambacht hun werken te creëren en nieuwe perspectieven voor het ambacht te openen. De glasfabriek zelf creëerde al vanaf de oprichting kunstwerken in de stijl van de Italiaanse glasmakers op het eiland Murano. De kunstwerken uit de glasfabriek LASVIT Ajeto bevinden zich in de verzamelingen van persoonlijkheden zoals de vroegere Amerikaanse president Bill Clinton of de zanger Mick Jagger. Ook Václav Havel bewonderde Šípeks creaties. In de glasfabriek worden de trofee voor de Tour de France en de theaterprijs Thálie vervaardigd. Tevens werden hier ook componenten voor grote installaties en enkele designlampen, drinkglazen en decoratief glas gemaakt. De meesters van de glaskunst creëren hier kleurrijke glazen genaamd Candy, schalen Frozen geïnspireerd door ijs of vazen Crystal Rock die aan steen doen denken.

De glasfabriek is toegankelijk voor het publiek. Iedere bezoeker kan  vanaf de galerij zelf bekijken, hoe groot de eisen zijn, die het werk met glas stelt. Wie de verleiding niet kan weerstaan, kan zelf het werk van de glasmakers uitproberen en met behulp van de glasblazerspijp zijn eerste exclusieve glazen product, eigen halveliterglas of vaasje maken. Een hapje eten kan in de huiselijke glasblazerstaverne Sklářská Krčma Ajeto. Deze taverne bevindt zich direct in het areaal van de glasfabriek.

Rautis – parelversieringen uit Poniklá  

De schilderachtige gemeente Poniklá in het Reuzengebergte is de enige plaats ter wereld, waar tot heden de traditionele ambachtelijke vervaardiging van parels bewaard is gebleven. De eerste werkplaatsen, waar geblazen pareltjes werden vervaardigd, ontstonden al aan het einde van de 19e eeuw. Het parelmaken diende vaak als bron van onderhoud voor het hele gezin. Tijdens een excursie bij de firma Rautis zul je het gehele proces van de vervaardiging van de parels gadeslaan. Van het handmatige blazen, het verzilveren en verven tot de montage van het sieraad. De loopbaan van een glazen parel tot een sieraad is betrekkelijk lang. Eerst moet deze uitgeblazen worden uit een glazen buisje. Hierna wordt die verzilverd, geverfd, beschilderd en gesneden. Al deze stappen vinden handmatig plaats en pas daarna is het pareltje klaar om gerijgd te worden aan draad. De verscheidenheid van patronen is groot. In het begin ontstonden vooral nabootsingen van gewone voorwerpen, transportmiddelen of dieren. Snel daarop werden typische kerstmotieven toegevoegd, zoals sterretjes, engeltjes of een piek voor de kerstboom. Onder begeleiding van een handige medewerker is het mogelijk om een versiering te monteren. Deze unieke handmatige vervaardiging van versieringen van geblazen parels werd in 2020 bijgeschreven op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.