Terezín

Twierdza Terezín powstała na rozkaz władcy znanego z licznych reform, Józefa II. Budowla nazwana na cześć matki cesarza, Marii Teresy, miała służyć celom obronnym, paradoksalnie wryła się w pamięć ludzi najpierw jako więzienie, a później, w okresie II wojny światowej, jako getto żydowskie i obóz koncentracyjny. Z pewnością warto odwiedzić poświęcony ofiarom holocaustu Památník Terezín i pokłonić się przed pomnikiem niezłomnej ludzkiej odwagi i woli przetrwania.

Památník Terezín składa się z całego kompleksu budynków zlokalizowanych po obu stronach rzeki Ohře. Jego głównymi częściami są Mała i Duża Twierdza (Malá a Velká pevnost), zbudowane zgodnie z projektem słynnej szkoły w francuskim mieście Mezières. Ciemne karty historii Terezína obejmują w szczególności okres II wojny światowej. Ślady codziennego cierpienia i nieludzkich warunków życia dziesiątek tysięcy deportowanych tu Żydów są widoczne na każdym kroku. Zobaczyć można dawne baraki mieszkalne, słynny dom modlitwy w Koszarach Magdeburskich (Magdeburské kasárny), Kolumbarium z pomieszczeniem obrzędowym oraz Muzeum Getta. Płyty pamiątkowe oraz cmentarze w okolicy Terezína upamiętniają smutne losy tych, którzy byli tu więzieni.

W Terezínie nadzieja nie umiera

Mimo że wielu członków społeczności żydowskiej miało świadomość, że terezíńskie getto to dopiero straszliwy początek dalszych okrucieństw, nie pozwolono umrzeć nadziei. Ze straszną sytuacją walczono na przykład poprzez sztukę. Zachowało się wiele utworów literackich, plastycznych, muzycznych i teatralnych autorstwa więźniów. Można obejrzeć je w muzeum. Do Terezína deportowano między innymi cztery siostry twórcy psychoanalizy Zygmunta Freuda, z Austrii profesor romanistyki Elise Richter oraz poetę Waltera Lindenbauma. Więziono tu także krewnych kanclerza Austrii Brunona Kreisky’ego oraz niedawnego kandydata na prezydenta USA, Johna Kerry’ego.