Zapraszamy do poznania tradycji czeskich szopek betlejemskich

Szopki bożonarodzeniowe w praskich kościołach

Pierwotnie szopki betlejemskie prezentowały sceny narodzin Jezusa, a ludzie mogli je oglądać wyłącznie w kościołach. Dopiero z czasem stały się tradycją, która przekroczyła progi domów. Dokąd więc wybrać się Pradze, by obejrzeć szopki? Zapraszamy na przykład do bazyliki św. Piotra i Pawła na Wyszehradzie, gdzie od 2 grudnia można oglądać wspaniałą szopkę betlejemską z XIX wieku. W muzeum Kościoła Panny Marii Zwycięskiej w Pradze w dzielnicy Malá Strana (tzw. Praskie Dzieciątko Jezus) znajduje się stała wystawa szopek bożonarodzeniowych z całego świata – z Ameryki Środkowej i Południowej, z Kanady lub Filipin. Nie zabraknie tu również Dzieciątka Jezus ubranego na okres Bożego Narodzenia w biały strój. Do tradycyjnych miejsc, w których można spotkać szopki na Boże Narodzenie należy na przykład kościół św. Macieja w Dejvicach, który prezentuje bardzo ciekawą szopkę z piernika. Szopki bożonarodzeniowej nie zabraknie nawet w Katedrze św. Wita na Zamku Praskim, w Kościele Najświętszej Marii Panny przed Tynem na Rynku Staromiejskim lub w Lorecie.

Raz na 100 lat

Z okazji 800. rocznicy stworzenia pierwszej szopki bożonarodzeniowej przez Franciszka z Asyżu w Galerii Klementinum w Pradze odbywa się Jubileuszowa Wystawa Szopek Bożonarodzeniowych. Dlaczego właśnie w Klementinum? W 1562 roku wybudowano tutaj pierwszą szopkę bożonarodzeniową na terenie Czech! Na tej wyjątkowej wystawie będzie można zobaczyć prace najlepszych współczesnych szopkarzy z całej Republiki Czeskiej. Ponadto bezpośrednio na tę wystawę powstaje zupełnie wyjątkowa mechaniczna (z napędem elektrycznym) Bożonarodzeniowa Szopka Jubileuszowa. Być może znana scena Dzieciątka Jezus w żłóbku będzie wyglądać znajomo... Otoczenie szopki imituje praską Kampę. Wystawę poza 24 i 25 grudnia 2023 można zobaczyć codziennie od 25 listopada 2023 aż do 7 stycznia 2024.

Zapraszamy do muzeów szopek!

W Republice Czeskiej jest kilka muzeów szopek i są one otwarte przez cały rok. W Muzeum Szopek Karlštejn w Czechach Środkowych można obejrzeć kolekcję starych czeskich szopek wyrzeźbionych w drewnie, ale można również zobaczyć szopki wykonane z innych materiałów, takich jak cukier lub chleb. Największą atrakcją są jednak szopki mechaniczne i Karlštejnska Szopka Królewska. Jest to największa szopka kukiełkowa z postaciami dziesięciu najważniejszych czeskich władców.



W Muzeum Szopek w Třebechovicach pod Orebem w Czechach Wschodnich znajdą Państwo ponad 400 szopek betlejemskich wykonanych z różnych materiałów, pochodzących ze wszystkich regionów Republiki Czeskiej, zarówno szopek bardzo starych, jak i współczesnych. Třebechovická Szopka Probošta jest jedyną szopką w Republice Czeskiej uznawaną za narodowy zabytek kultury. Ma około 100 lat i składa się z tysiąca rzeźbionych elementów i 350 figurek. Pięćdziesiąt jeden z nich się nawet porusza przy pracy, a inne poruszają się na ruchomych pasach. Ta szopka o długości siedmiu metrów spodoba się zarówno dzieciom, jak i rodzicom o zainteresowaniach technicznych!

Wystawę stałą szopek betlejemskich znajdziemy również w Třešti w regionie Vysočina, który jest jednym z najważniejszych rejonów twórców szopek w Republice Czeskiej. Największą ludową szopkę mechaniczną, zapisaną w Księdze Rekordów Guinessa, można oglądać przez cały rok w południowoczeskim Jindřichovie Hradcu.

Szopki ludowe w skansenie

Pod koniec listopada w kompleksie skansenu w Přerovie nad Labem w Czechach Środkowych chaty ożywają scenami z życia poprzednich pokoleń. We wnętrzach objętych ochroną zabytków prezentowane są dawne zwyczaje adwentowe i bożonarodzeniowe. Oprócz starych szopek ludowych i kościelnych na wystawie Ludowe Boże Narodzenie w Polabí (17.11.-30.12.) obejrzeć można stale powiększający się zbiór współczesnych szopek betlejemskich wykonanych z różnych materiałów.

W tyle nie pozostaje również wschodnioczeskie miasto Hlinsko. W rezerwacie zabytków Betlém w Hlinsku można odwiedzić wystawę Szopka Bożonarodzeniowa (13.12.-7.1.) . Czekają tu na Państwa udekorowane chaty zrębowe i szopki betlejemskie twórców ludowych. Będzie można również obejrzeć wyjątkową mechaniczną hlinecką szopkę betlejemską. Nie zabraknie także ciekawej szopki przedstawiającej scenę pasji Chrystusa lub szopek wykonanych ze słomy, papieru, a nawet ciasta.

Dokąd wybrać się, by obejrzeć szopki w plenerze

W malowniczej miejscowości Kryštofovo Údolí niedaleko Liberca od końca listopada można oglądać wyjątkową szopkę plenerową, której twórcą jest malarz akademicki Josef Jíra.  Wieczorem szopka jest pięknie oświetlona.

Niedaleko szpitala Kuks w Czechach Wschodnich znajduje się ścieżka dydaktyczna Chodźmy razem do Betlejem. Ta poprowadzi Państwa z rynku w Kuksie aż do ukrytej w lesie Szopki Brauna. Pierwotnie szopkę tworzyło 26 rzeźb figur wykutych w skałach i ogromnych głazach. Do dziś przetrwało tylko dziesięć.


Kolejną propozycją na wycieczkę może być wspaniała Bajkowa Szopka Karkonoska w parku pałacowym w Vrchlabí na północy Czech lub wyjątkowa drewniano-metalowa szopka w Kovozoo (25.11.-7.1.) niedaleko Uherskiego Hradiště na Morawach Wschodnich, w której zwierzęta wykonane są ze złomu, a postacie ludzkie z drewna. Najróżniejsze szopki bożonarodzeniowe w oknach ponad trzydziestu domów i sklepików, a także w kościołach, można podziwiać podczas spaceru po malowniczym Štramberku, który ze względu na swoje piękno nazywany jest morawskim Betlejem.

Wybór jest więc bardzo duży.