Architektura ery komunizmu

Architektura ery komunizmu

Dla jednych niezgrabne, betonowe bryła, dla innych egzotyczne i pełne interesujących kontrastów obiekty – które budowla są wspomnieniem ery komunizmu?

W czasach od zakończenia drugiej wojny światowej do czasu aksamitnej rewolucji w 1989 zrealizowano wiele projektów budowlanych. O niektórych z nich mówi się, że nigdy nie powinny zobaczyć światła dziennego. Ceniony pod względem architektonicznym jest na przykład nadajnik telewizyjny Ještěd czy Restauracja Expo 58, jednak wiele innych budynków z tego okresu nie ma żadnego uroku, przytłacza szarością i brakiem koncepcji.

Wielka płyta i „Pakul“

Najbardziej widoczne są bloki z wielkiej płyty i duże osiedla, osadzone na obrzeżach miast. Otrzymują wiele niepochlebnych przezwisk, np. betonowa dżungla czy stalowe miasta. I chyba nie ma w Czechach miasta, w którym nie zbudowano przynajmniej jednego bloku z wielkiej płyty. Niestety tego rodzaju budynki są wyjątkowo trwałe i będą nam służyć jeszcze przez wiele lat.

Skrajnie różne reakcje budzi też Centrum Kongresowe, o którym mówi się, że jest ponadgabarytowe. Budynek dawnego Zgromadzenia Federalnego - obecnie Nowy budynek Muzeum Narodowego  - w górnej części Placu Wacława w Pradze, dzieło architekta Karla Pragera, jest wręcz nazywane blizną na twarzy centrum Pragi. Jednocześnie jednak ma swoich zwolenników jako doskonały przykład architektury swojego okresu.

Specyficzną lokalizację ma Hotel Crowne Plaza, budynek w duchu stalinowskim, inspirowany podobnymi projektami w Moskwie. Już w czasie swojego powstania nie wpisywała się w krajobraz praskiej architektury i pomimo wielu starań nie udaje się to do tej pory.

Budynki ze znakami zapytania i bez nich

Do budynków akceptowanych z mniejszymi zastrzeżeniami (ale wciąż z zastrzeżeniami) należy m.in. Nowa Scena Teatru Narodowego, Dom Handlowy Kotva na Placu Republiki w Pradze czy 216-metrowy Nadajnik Telewizyjny w dzielnicy Žižkov, który jest najwyższą budowlą Pragi. Odwiedzający miasto turyści mogą wejść do stworzonej tu restauracji i na taras, by podziwiać fantastyczną panoramę stolicy. Prażakom nie pozostało nic innego niż się do niego przyzwyczaić.

Jednym z najbardziej cenionych obiektów pozostałych po erze komunistycznej jest prawdopodobnie Nadajnik Telewizyjny Ještěd, wyróżniony prestiżową Nagrodą Perret, a także dawna restauracja Expo 58 w Pradze przy ulicy Letná, która nawiązuje do tradycji czeskiej awangardy.