Architektura socrealizmu

Architektura socrealizmu

Monumentalny, historyczny, symetryczny, dekoracyjny i pełen stalinowskiej ideologii – taki jest styl realizmu socjalnego, zwany wśród czeskich i słowackich artystów Sorela.

Pojęciem Sorela, powstałym z połączenia słów "socjalistyczny realizm w architekturze", opisuje się budynki zbudowane w połowie XX. wieku. Miały jednolitą formę w rosyjskim stylu, który w tym czasie stanowił szczyt doskonałości. Sorela znalazła swoje odzwierciedlenie w szczególności w nowych miastach: w Kladnie, Karvinie, Havířovie i Ostrawie.

Sorela i Ostrawa-Poruba

Stalinowski barok czyli sorela przyniosła do Czech nieco przygnębiający gust sowieckich architektów drugiej kategorii. Oficjalny styl ery komunistycznej znalazł zastosowanie m.in. w ostrawskiej dzielnicy Poruba. Rzut ulic i placów tworzy regularną sieć pełną kątów prostych. Bloki mają taką samą wysokość i tworzą prawie zamknięte kompleksy budynków mieszkalnych w odcieniach jasnego piasku, z przestronnymi podwórzami, typowymi dla rosyjskiej zabudowy miejskiej. W architekturze soreli powtarza się motyw rzeczywistych i domyślnych klasycznych kolumn, trójkątne lub schodkowe szczyty, a także kompozycje nawiązujące do historii w przedniej części budynków, z motywami narodowymi, często opisującymi powojenną odbudowę nowego kraju. Jednak sorela ma nie tylko wady; do pozytywnych aspektów należą przestronne bulwary, mnóstwo zieleni i tradycyjny system bloków ulicznych. Z pewnością mieszkanie w dzielnicy Ostrawa-Poruba jest przyjemniejsze niż życie na zwykłym osiedlu z wielkiej płyty.

Sorela w Pradze

Sorela znalazła też drogę do samej Pragi, gdzie najbardziej znanym obiektem w tym stylu jest Hotel Crowne Plaza w dzielnicy Podbaba. Hotel, który powstał pod bezpośrednim nadzorem ówczesnego rządu, podobnie jak warszawski Pałac Kultury i Nauki, był pomniejszoną kopią siedmiu podobnych, monumentalnych budynków w Moskwie. Największy obiekt wieżowy tamtych czasów ma wysokość 88 metrów, ma 16 pięter, a budowa została ukończona w 1954 roku. Przykładem architektury późnej soreli jest hotel Jalta na Placu Wacława. Na szczęście wewnątrz nie ma po niej ani śladu.