2024 Jubileumjaar Franz Kafka

Dit jaar is het 100 jaar geleden dat Kafka is overleden. Een bezoek aan Praag in de voetsporen van Kafka is daarom dubbel de moeite waard. Verschillende evenementen en tentoonstellingen staan in het teken van deze Praagse schrijver. Ontdek de plaatsen in Praag die onlosmakelijk verbonden zijn met het leven van de schrijver mét gids of ga zelf op pad.

"Praag laat niet los... Deze kleine moeder heeft klauwen"

Franz Kafka is over de hele wereld bekend om zijn tijdloze werk. Hij werd geboren op 3 juli 1883 in Praag, waar hij zijn hele leven woonde en waar hij van hield. De stad en haar sfeer inspireerden hem en je kunt op veel plaatsen nog sporen van Franz Kafka zien. Tijdens zijn leven kreeg hij weinig aandacht van de kunstwereld en verdiende hij niet de kost als schrijver. Hij vroeg zelfs aan een van zijn vrienden om al zijn manuscripten te verbranden. Gelukkig gehoorzaamde hij niet en kunnen we vandaag de dag nog steeds een glimp opvangen van zijn fantasiewereld en duistere stemmingen. Zijn literaire nalatenschap overleefde hem en hij werd na zijn dood veel beroemder dan tijdens zijn leven. Maak een reis langs de belangrijkste plekken die herinneren aan deze bijzondere auteur.

Oude Stadsplein: De auteur, die na zijn dood wereldberoemd werd, werd geboren in de oude binnenstad van Praag. Hij en zijn ouders woonden op slechts een steenworp afstand van het Oude Stadsplein. Dit kloppende hart van Praag was tijdens zijn jeugd een hele wereld voor Kafka. Het huis aan het Franz-Kafka plein was eenvoudig en stond aan de rand van het Joodse getto. In 1897 werd het huis afgebroken, maar een plaquette herinnert ons aan zijn geboorteplek. Er is een bescheiden tentoonstelling over de Duitstalige schrijver met foto’s en citaten.
Joodse Wijk: Kafka bracht het grootste deel van zijn leven door in en rond Josefov, de Joodse wijk van Praag. Hij studeerde aan een Duits gymnasium dat zich in het huidige Kinský paleis bevond en waar tegenwoordig de Nationale galerij huist.
Oudnieuwe Synagoge: De Joodse schrijver bezocht een paar keer per jaar de diensten in de Oudnieuwe Synagoge in Praag. Het bouwwerk dateert uit de 13e eeuw en is de oudste bewaarde synagoge in Europa en de thuisbasis van de legendarische Golem van Praag. Tijdens Kafka's leven beleefden de Europese joden een tijdperk van economische en sociale welvaart dat het best wordt geïllustreerd door de Spaanse synagoge in Praag.

Old New Synagogue, Foto: Prague City Tourism, Richard Horak

Monument voor Franz Kafka: In de Dušní-straat in de Joodse wijk staat een surrealistische bronzen beeld gemaakt door Jaroslav Rona. Het is een scultpuur van twee figuren met een hol pak waar op de schouders Franz Kafka zit. Het monument is gebaseerd op het korte verhaal van Kafka, Beschrijving van een strijd (1912), een van de oudste nog bestaande werken van de auteur.
Monument voor Franz Kafka door beeldhouwer Jaroslav Róna, Dušní-straat in de Joodse wijk
Nieuw Joodse Begraafplaats: In 1924 stierf Kafka op 40-jarige leeftijd in een sanatorium in de buurt van Wenen. Zijn lichaam werd teruggebracht en begraven op de Nieuwe Joodse Begraafplaats in Praag.
Clementinum: Achter het Nieuwe Stadhuis bevindt zich het Clementinum. Daar volgde Franz Kafka tijdens zijn universiteitsjaren lessen Duitse literatuur, filosofie en kunstgeschiedenis. Het Clementinum bevat een van de mooiste barokke bibliotheken ter wereld.

Clementinum bibliotheek, Foto: Prague City Tourism
Café Savoy en Café Louvre: Kafka bezocht regelmatig deze cafés met zijn schrijversvrienden. De twee historische cafés hebben hun sfeer behouden en het lijkt alsof je honderd jaar terug de tijd in stapt.

Cafe Savoy, Foto: Prague City Tourism
Franz Kafka museum: Het museum in de Herget's steenfabriek op Malá Straně, maar een paar stappen vewijderd van de Karelsbrug, herbergt persoonlijke bezittingen van de literair genie. Het museum heeft ook een winkel met een compleet assortiment van Kafka's werken en biografische boeken.
Rotating Head by David Černý: Dit onlangs gerenoveerde beeld is een van de meest gefotografeerde moderne attracties in Praag. De 11 meter hoge kop van Kafka is opgebouwd uit 42 lagen roestvrij staal die onafhankelijk van elkaar omdraaien. De panelen draaien onafhankelijk van elkaar waardoor verschillende gezichtsuitdrukkingen ontstaan. Het draaiende hoofd is ontworpen door de beroemde moderne Tsjechische kunstenaar David Černý. Tussen 8 uur 's ochtends en 7 uur ’s avonds draait het beeld iedere 15 minuten.
Tentoonstelling Kafkaesque in DOX: Tot eind september is er een tentoonstelling gewijd aan Kafka in het kunstmuseum DOX in de wijk Holešovice. De tentoonstelling KAFKAESQUE toont werken van internationaal gerenommeerde kunstenaars voor wie het werk van Franz Kafka een inspiratiebron blijft. De tentoonstelling gaat gepaard met tal van evenementen, waaronder literaire lezingen, filmprojecties, concerten, enz.

Kafka buiten Praag

Een geweldige tentoonstelling over het werk van Kafka is ook te vinden in Galerij Alš Zuid-Bohemen in Hluboká nad Vltavou. Hij heet Metamorphoses is een uitgebreide tentoonstelling over de Zwitserse kunstenaar HR Giger, een schilder, beeldhouwer en ontwerper die vooral bekend is als de schepper van de artistieke stroming die biomechanisch surrealisme wordt genoemd en het filmmonster Alien. HR Giger was een groot bewonderaar van de Tsjechisch-Duitse literaire scene en was gefascineerd door de magische wereld van Gustav Meyrink, naast Kafka.